O Rastokach
Rastoke, młynarska perełka slunjskiej okolicy powstały dzięki grze natury, która zielono-modre wody rzeki Slunjčicy przelała przez trawertynowe skały aż do rzeki Korany, stwarzając przy tym niezliczoną ilość wodospadów, bystrzyc, małych jezior i kaskad.
Przez tysiące lat rzeki Korana i Slunjčica opierały się prawom przyrody, ale w wyniku tej walki wyrzeźbiły w wapiennym płaskowyżu ogromne bogactwo naturalne. I właśnie na tym terenie, z wzniesieniami w kształcie cieków wodnych i wodospadów, człowiek wybudował osadę Rastoke.
Osadę o wyjątkowej wartości i autentyczne dziedzictwo architektoniczne datuje się na XVII wiek, ale prawdopodobnie istniała już wcześniej.
Rastoke są między innymi symbolem imponującej harmonii natury i ludzkich osiągnięć, przy czym woda stanowi główną i jedyną siłę napędową tutejszych młynów. Po raz pierwszy maszyny nie były napędzane siłą ludzkich mięśni lub siłą zwierząt. Napęd wodny służył nie tylko mieleniu zbóż, ale także praniu odzieży. Na długo przed wynalezieniem pralki, pranie wykonywano w koszach obok młynów. Były to głębokie drewniane beczki z wywierconymi otworami, w których woda obracała pranie aż nie było ono całkowicie czyste.
Najwięcej chat wybudowano pod koniec XIX i na początku XX wieku, a ze względu na wyjątkowe walory przyrodnicze i tradycję historyczną, w 1962 roku Rastoke zostały wpisane na listę Państwowej Dyrekcji Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Historycznego. Wówczas w Rastokach istniały 22 młyny, 4 tkalnie, 7 koszów do prania białych i kolorowych ubrań i 28 domów z należącymi do nich budynkami gospodarczymi.
Dzięki harmonii między dziedzictwem architektonicznym, historycznym i etnograficznym, w 1969 roku Rastoke zostały wpisane do rejestru nieruchomych zabytków kultury przy Regionalnym Instytucie Ochrony Zabytków w Zagrzebiu.
