Historia Zrinskih i Frankopanów

Zrinscy i Frankopanie należą do najważniejszych szlacheckich rodów w Chorwacji, których życie i działalność w najlepszy możliwy sposób ucieleśniają zawołanie „Nobilitas obligat” („Szlachectwo zobowiązuje”). Właśnie ten obowiązek, którego wypełnianie wpajali także swoim poddanym i całemu narodowi, pozostawił ich samych na pierwszej linii obrony przed najeźdźcami osmańskimi i doprowadził do śmierci w wyniku buntu przeciwko centralizmowi austro-węgierskiemu i absolutyzmowi XVII wieku. Z czasem ich rodziny się spokrewniły, a Slunj i okolice były rządzone przez Frankopanów, których majątki znajdowały się bezpośrednio na linii najazdów osmańskich. Szczególną rolę odegrał Franjo Frankopan Slunjski (1536 – 1572), który nie poddał się, ani nie opuścił swojego ludu i miast, nawet gdy obszar wolnej Chorwacji został drastycznie zredukowany i nazwany „reliquiae reliquiarum” („pozostałość pozostałości”). Jest to człowiek, którego odwagi nie da się opisać słowami, a za jego życia ani razu Osmanom nie udało się podbić Slunja. Ci szlachcice-wojownicy nigdy nie przestali być także nauczycielami i pisarzami. W ostatnich dniach przed egzekucją w okolicach Wiednia w 1671 roku, wymierzoną za spisek przeciwko cesarzowi, ostatni wielcy członkowie rodu Zrinskih i Frankopanów zaadresowali swoim bliskim słowa, które później stały się dziełami literackimi. Petar Zrinski pisze do swojej żony, Katarzyny Zrinskiej, list, który w tym samym roku zostaje przetłumaczony na wiele światowych języków, a Fran Krsto Frankopan żegna się z żoną zawołaniem: „Wiecznie żyć będzie ten, kto zginie z honorem”.